Kişilik bozukluğu türleri bireysel ve toplumsal sağlığı tehdit eden en önemli sorunlar arasındadır. Bireyin sağlıksız düşünmesine ve yanlış davranışlar göstermesine neden olur. Zihinsel bozukluklar nedeniyle ilişkiler zarar görür. Bazı kişilik bozukluğu çeşitleri sosyal izolasyona yol açar. Bazı türleri ise bireyin kendisine ve çevresine zarar vermesine neden olur. Peki kişilik bozukluğu belirtileri nelerdir ve tedavisi nasıl yapılır diye merak ediyor musunuz?

Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Öncelikle şunu ifade etmek gerekir ki kişilik bozukluklarının farklı türleri vardır. Buna bağlı olarak belirtileri de farklılaşır. Genel olarak bunlar üç farklı kategoride incelenir. Nitekim A kümesi kişilik bozuklukları eksantrik grupta yer alır. B kümesi kişilik bozuklukları dramatik grubu oluşturur. C kümesi bozukluklar ise endişeli grupta yer alır.

A Kümesi (Eksantrik) Kişilik Bozukluğu Belirtileri

• Paranoid kişilik bozukluğuna sahip kişiler herkese ve her şeye karşı güçlü bir güvensizlik içindedir. Tüm ilişkilere şüpheyle bakar ve her şeyden kuşku duyarlar. Kişilik bozukluğu tedavisi ile bireyin bu duygularla baş etme stratejileri geliştirmesi teşvik edilir.
• Şizoid kişilik bozukluğu olan kişilerde sosyal ilişkilerden kaçınma hali belirgindir. Bu kişiler çevrelerine, hatta aile üyelerine bile duygusal soğukluk gösterme eğilimindedir.
• Şizotipal kişilik bozukluğu en önemli belirtilerini tuhaf düşünce ve davranış kalıplarıyla verir. Bu kişilerin garip inançları vardır. Ayrıca kendilerine ve çevrelerine karşı izahı kolay olmayan karmaşık algılar geliştirirler.

B Kümesi (Dramatik) Kişilik Bozukluğu Belirtileri

• Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip kişiler toplum kurallarına uyum sorunu yaşar. Başkalarının haklarını ihlal etme ve suç işleme eğiliminde olmaları en önemli belirtilerinden biridir.
• Borderline (sınırda) kişilik bozukluğunun en önemli belirtisi dengesiz duygulardır. Ayrıca kötü benlik imajı ve kaotik ilişkiler de bu kişilik bozukluğu tedavisi içinde aşılması gereken konulardır.
• Histrionik kişilik bozukluğu, kişinin olaylar karşısında bilişsel çarpıtmalar yapmasıyla kendini belli eder. Günlük olaylara aşırı dramatik tepkiler vermesi de bu bozukluğa işaret eder.
• Narsistik kişilik bozukluğunda kişi kendisini aşırı derecede önemli görür. Bu kişilerin kendilerine aşırı hayranlığı, başkalarıyla empati kurmalarını engeller.

C Kümesi (Endişeli) Kişilik Bozukluğu Belirtileri

• Çekingen kişilik bozukluğunun en önemli belirtisi sosyal ilişkilerden kaçınmaktır. Bu kişilerde güçlü bir yetersizlik duygusu ve eleştirilme korkusu vardır. Kişilik bozukluğu tedavisi içinde hastanın bu korku ve endişelerden kurtulması sağlanır.
• Bağımlı kişilik bozukluğunda kişi, başkalarına karşı aşırı bir bağımlılık hisseder. Bunun kaynağında yalnız kalmaktan korkma eğilimi vardır. Üstelik bu durum itaat isteğini körükler.
• Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğunun en önemli belirtisi, kişinin aşırı kontrol ve düzen takıntısıdır. Bu tür kişilerde mükemmeliyetçilik sosyal ilişkilere zarar verir.

Kişilik Bozukluğu Tedavisi

Kişilik bozukluğunun belirtileri kadar tedavisi de önemli bir konudur. Tedavi için öncelikle teşhis koymak gerekir. Bu teşhis, hastanın öyküsünü almak ve fiziksel muayeneyle başlar. Muayene için hangi laboratuvar testlerinin gerekli olduğuna uzman hekimler karar verir. Bu yüzden bazı durumlarda testlerin içeriği oldukça farklılaşır. Ancak zihinsel hastalıkları erken evrede tespit etmek için bu testler oldukça faydalıdır.

Kişilik bozukluğu tedavisi için farklı seçenekler söz konusudur. Bunlar genellikle ilaç ve psikoterapi şeklindedir. İlaç tedavisinde, semptomları yönetmek ve azaltmak için uygun maddeler seçilir. Bireyin böylelikle genel sağlık durumu iyileşmeye başlar. Bu bağlamda antidepresanlar ve antipsikotikler en yaygın ilaçları oluşturur.

Kişilik bozukluğu tedavisi için en yaygın antidepresanlar SSRI (selektif serotonin geri alım inhibitörleri) ve SNRI (selektif noradrenalin geri alım inhibitörleri) grubunda yer alır. Antipsikotikler ise özellikle borderline ve şizotipal kişilik bozuklukları için faydalıdır. Bunların yanı sıra duygudurum dengeleyiciler ise bipolar bozukluk ve benzeri sorunlarda daha etkilidir.

Diğer taraftan kişilik bozukluğu tedavisi için psikoterapi çeşitlerinin de önemi büyüktür. Bu süreçte uzman terapistin kullanacağı yöntemler ve hastanın katılımı, tedavinin başarısını doğrudan etkiler. Kişilik bozukluğunu tedavi etmek için en çok tercih edilen yöntemlerden biri bilişsel davranışçı terapidir. Nitekim bu terapide hasta, olumsuz düşünce kalıplarını tanır ve bunları sağlıklı düşüncelerle değiştirir.

Bilişsel davranışçı terapinin yanı sıra diyalektik davranış terapisi de kişilik bozukluğunu tedavi için uygun bir yöntemdir. Bu terapi özellikle borderline tedavisinde daha başarılı sonuçlar verir. Bu terapiyle hasta, duygusal düzenleme ve dürtü kontrolü gibi konularda kendini geliştirir. 

Kişilik bozukluğu tedavisi için bir diğer yöntem de şema terapisidir. Bu terapide psikolog, çocukluk döneminden itibaren kişinin yaşamını olumsuz etkileyen temel şemaları inceler. Böylelikle davranışlarını ve inançlarını değiştirmeye çalışır. Uzman terapist ile şema terapisi çok daha derinlemesine bir inceleme imkanı sunar. 

Emin Terapi Merkezi ile Psikolojik Destek ve Tedavi Seçenekleri 

Kişilik bozukluğunun tedavisi özel bir uzmanlık gerektiren ve multidisipliner bir süreçtir. Bu süreçte en başarılı sonuçları, alanında uzman kişilerle sağlamak mümkün. Kişilik bozukluğunun teşhisinden tedavisine kadar tüm süreçlerde psikoterapi desteği bu bağlamda önemlidir. Hastanın iyileşme sürecini olumlu yönde etkileyen bu hizmetler, aynı zamanda da yaşam kalitesini artırır.

Eğer Ankara’da ikamet ediyorsanız, Çankaya Öveçler’de hizmet veren Emin Terapi Merkezi ile siz de alanında uzman psikoterapistlere kolayca ulaşabilirsiniz. Ankara online terapi merkezi Emin Terapi ile dilerseniz online terapi hizmetlerinden de yararlanabilirsiniz. Bunun için internet sitesini ziyaret edip seans planlama modülünü kullanabilirsiniz.