İhram, kişinin bedenini örttüğü iki parça beyaz beze (veya havluya)denir. Bele sarılan parçasına “izar”, omzuna attığına da “rida” denir. Bu, kişinin kendisini varlık aleminden soyutlamasıdır. Kulun, Allah’a tam bir acziyet ve zaruret içinde, her şeyini terk ederek, gösterişsiz olarak, bu niyetle kendisini mecbur ettiği meşakkatlerle kelimenin tam anlamıyla huzura varmasıdır, Hakk’ın nazarına müteveccih olmasıdır. İhram nedir kısaca dersek, tam bir ubudiyet halidir.
İhram kıyafeti giymeden önce tüm elbise ve iç çamaşırları çıkarılır. Beden temizlenir, tırnak veya kesilecek başka bir şey varsa tıraş edilir. Sebebini “ihramın yasakları” kısmında açıklayacağız. Sonra izar ve rida sarılır. Rida, sol omzun üstünden getirilerek sağ omzun altından döndürülüp yine sol omzun üstüne atılır, sağ omuz açık kalır. İç çamaşırı, çorap bere gibi şeylerde giyilmez. İzar, bele sıkıca avret mahallini sararak bağlanmalıdır. Kişi dilerse dikişsiz ihram kemeri kullanabilir. İhram terliği ise arkadan bağcık olmamalı ve yine ihram terliği dahil hiçbir dikişli elbise olmamalıdır. İhram sandalet ile giyilmez. (Çanta gibi eşyada şart değildir.) Baş açıkta kalmalı, ayakların önü ve arkası açıkta kalmalı, hiçbir libas olmamalıdır. (Yüzük, saat gibi şeyler ise caizdir.) İhram elbisesi, haccın ve umrenin ilk şartıdır. Bu ibadetlerin menasikini yani şartlarını tamamlamadan ihramdan çıkılmaz. Nihayet menasiki tamamlandıktan sonra ise saç tıraşı edilerek (halk veya taksir etmek ile) ihramdan çıkılır. İhram kıyafeti kadın için sade ve mütesettire olmak yeterlidir. Bayanların ihram kıyafeti yoktur. İhram sabunu ise; ihramda kokulu şeyler kullanmak caiz olmadığından kokusuz olmalı, zeytinyağlı sabun tercih edilebilir.
İhram kıyafeti neden dikişsizdir? İhram, kefen gibi bir elbisedir. Mevt ise bizim yokluğumuz, adem, hiçlik değil bambaşka yeni bir aleme mukaddememizdir. Bu kıyafet ise bizim ölümü, terk-i dünyamızı temsil eder, bir provamız gibidir diyebiliriz. Rivayet edilir ki Hz. İsa (as) göğe yükselirken 4.katta yanında ki bir iğneden sual edilmiş ve dünya nimetinden olduğundan daha fazla gidememiştir. Belki bu rivayet, kefenimizin ve ihram neden dikişsizdir bir parça tefsire eder.
İhram bağlamak için özel bir yer yoktur. Bu libas, Mescidi Haram hudutlarını gösteren mikat yerlerinin dışında istediğiniz yerde örtünebilirsiniz. Hacca gidecek yolcularımız İstanbul’dan doğrudan Mekke’ye giderlerse Cuhfe mikat noktasını uçakla geçeceğini düşünürsek İstanbul’daki havaalanında ihramlı olması gerekir. Veyahut Medine’den gidecek olursa Zulhuleyfe mikatından gireceğinden bu Zulhuleyfe’de ihrama girer. Yani ihrama girilecek yerler mevakıt (mikat bölgeleri) diyebiliriz.
İhramda yasaklar birkaç çeşittir. Bedenle ilgili, çevreyle ilgili türlü yasakları vardır.
Bedene ait yasaklar şunlardır;
Koku sürmek ve kokulu sabun çeşitleri kullanmak (şampuan, el sabunu vs.)
Vücuttan bir şey ayırmak-almak (tırnak kesmek, tüy yolmak, tıraş olmak vs.)
Süslenmek için kına, ruj gibi bir şeyler istimal etmek
Dikişli libas giymek
Başı örtmek (takke, sarık gibi)
Ayakların önü ve arkasını örten şeyler (sandalet giyilmez, önü kapalı terlik kullanılmaz)
Şehevi olan her türlü davranış (söz veya davranışlar)
Çevremizle ilgili olanlar; cedelleşmek (rahatsızlık veren her davranışta bulunmak, ısrar etmek), kötü sözler söylemek.
Haram bölgesine ait olan yasaklar; bu bölgede kendiliğinden yetişen bitkilere zarar vermek (velev ki budamak için olsun), ezmek
Hayvanlara eziyet etmek (ihramlıyken üzerimize konan pireye vurup yere atamayız)
Hayvan avlamak, avlayana işaret bile olsa yardım etmek.
İhrama nasıl niyet edilir?
-İhramlı olmak için niyete gerek yoktur. İhrama girdikten sonra niyetin ardından okunan bir dua da yoktur. Sadece umreye şöyle niyet ve dua ederiz. “Allah’ım senin için umre / hac yapmak istiyorum, onu benden kabul et ve bana kolay kıl”
İhram elbisesi nasıl yıkanır?
-İhramlı vaziyetteyken ihramımızı kokusuz sabunlarla yıkarız. İhramdan çıkar isek ihram sıradan bir libas gibi istenilen her şekilde yıkanabilir.
Hacıların ihrama girdikleri yere ne ad verilir?
-Mevakıt denilir, mevakıttan önce de herhangi bir yer olabilir.
Rüyada ihram giymek ne anlama gelir?
-Rüyada ihrama girmek, evlenme, mal sahibi olma gibi müjdeler ile yorumlanır. İhramlı olmak, dinde salabet ve istikamete işaret eder. (Gaybı ancak Allah bilir)
İhram namazı nasıl kılınır?
-İhram giydikten sonra “niyet ettim Allah rızası için 2 rekat ihram namazı kılmaya” deyip iki rekâtlı namaz kılar. İlk rekatta Fatiha-Kafirun, son rekatta Fatiha-İhlas okumak müstehaptır. Bayanlar da bu iki rekat ihram namazı kılmalıdır.
İhramdan ne zaman çıkılır?
-Hacılar, temettü haccı yapıyorlarsa ilk umre bitince ihramdan çıkarlar. Sonra Arafat’ta ihrama girer ve Kurban kesildikten sonra ihramdan çıkılır. Umre de sa’y ibadeti yapıldıktan sonra traş olunur ve hacdan çıkılır.
Umrede kac defa ihrama girilr?
-Her umre için bir kez ihrama girilir ve çıkılır.
İhram ne kadar sürer?
-Hac için ihram yaklaşık 48 saate yakın sürer. Umre için ise şartlara göre birkaç saat bile sürebilir.